شیشه
ماده ایست که به دلیل آرایش اتمی و مولکولی خاص خود حالت جامد دارد. و در حالت جامد آرایش مولکولی نامنظم دارد. شیشه جسم سختی است که سختی آن حدود ۸ می باشد و همه چیز به جز الماس ها را خط می اندازد.
اجزای تشکیل دهنده یک شیشه سه ماده کربنات دوسود، سنگ آهک و سیلیس است. مواد شیشه ساز مورد تائید مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران عبارتند از: سیلیس،دی اکسید بود،پنتا اکسید فسفر که با هر یک از آ»ها می توان شیشه تهیه کرد.
تاریخچه شیشه
شیشه و شیشه گری یکی از قدیمی ترین حرفه هایی است که بشر به آن اشتغال داشته . مصری ها سازنده ی اولین اشیاء‌شیشه ای بوده اند که ظروف به دست آمده از حفاری د رمصر، قدمت ۵ هزار ساله دارد. رومیان نیز در فن شیشه گری نیز مهارت داشته اند. و در این صنعت از سایرین پیشرفته تر بوده اند. رونق ششه سازی در نخستین دوران تاریخ اسلام صورت گرفته است. چون هنری بود که در مسجدها، زیارتگاهها، و تزئینات مذهبی جلوه ای خاص داشته و مورد استفاده قرار می گرفته . در ایران ما نیز ساختن شیشه قدمت چند هزار ساله دارد. نخستین واحد ماشینی واحد تولید شیشه ی ساختمانی در ایران در سال ۱۳۴۰ شروع به کار کرد.
شیشه در اشکال مختلف مورد استفاده قرار می گیرد در ساخت وسایل تزئینی مثل گل و تابلو،در سالخت ظروف آزمایشگاهی یا ظروف آشپزخانه مثل لیوان و بطری و در نهایت در ساختن شیشه های مسطح که در نوع ساده و مشجر تقسیم می شوند استفاده می گردد. شیشه ها می توانند رنگی و ساده باشند. شیشه های ساده و مشجر مصارف ساختمانی دارند که خود به چند قسمت تقسیم می شوند.
شیشه های ساختمانی به دو نوع ساده و مشجر هستند که نوع مشجر آن حالت مات داشته و فقط نور را رد می کند و شیشه های ساده شفاف بوده و می توان اشیاء را از آنطرف دید.
همانطور که گفتیم شیشه های ساختمانی انواع مختلفی دارند. مثل شیشه های رنگی، شیشه های ضد آتش (پیرکس)، شیشه های دو جداره(مضاعف)، شیشه های مسطح، شیشه های سکوریت، و شیشه های دو لایه (لمینت). شیشه ها ی انعکاسی (رفلکس) .
به دو طریق می توان شیشه ی رنگی تولید بکنم:
اول اینکه با کم و زیاد کردن بعضی مواد شیمیایی در مصالح اولیه ی تهیه ی شیشه مثلا برای نمونه، اکسیدهای مسی به شیشه، رنگ های مختلف قرمز و اکسید کبالت رنگ های آبی پر رنگ می دهند. با افزودن اکسید اورانیوم به شیشه رنگ زرد به دست می آید.
دوم اینکه شیشه ی سفید را در شیشه ی مذاب رنگی فرو ببریم تا دو طرف آن رنگی شود و موارد استفاده از شیشه های رنگی در ویترین مغازه ها، نمایشگاه ها و آزمایشگاهها و ساختمان ها می باشد.
شیشه های ضد آتش یا پیرکس و شیشه های مسطح
شیشه هایی که در مقابل حرارت مقاومت زیادی دارند مقدار زیادی اسید بوریک همراه مواد اولیه ی این شیشه ها استفاده می شود و سیریس آنها از شیشه های معمولی بیشتر است و معمولا از این شیشه ها به عنوان ظروف آزمایشگاهی و یا ظروف آشپزخانه و یا در جلوی بخاری های دیواری و اجاق ها استفاده می شود.
در مورد شیشه های مسطح، اینکه با اضافه کردن توری فلزی در مرکز شیشه باعث می شوند که این شیشه ها در موقع شکستن فرو نریزد و خطر کمتری داشته باشد. و موارد استفاده ی این نوع شیشه بیشتر برای درب های ورودی، کارگاهها، موتورخانه ها، آسانسورها،و هر جایی که خطر شکستن وجود داشته باشد استفاده می شود.
یکی از قدیمی ترین کارخانه هایی که شیشه را سکوریت می کرد،کارخانه ی میرال بود که مردم ما همچنان به شیشه های نشکن میرال می گویند. دراین حالت شیشه مجددا تا حدود°C 700 حرارت داده می شود و بعد به طور ناگهانی و تحت شرایط خاص و نظارت شده سرد می شود.
این عمل باعث افزایش مقاومت شیشه حدود ۳ الی ۵ برابر می شود که در مقابل ضربه و شوک های حرارتی مقاوم تر می شود. این شیشه ها در صورت شکستن به ذرات ریز و ویترین فروشگاه ها، درب های شیشه ای، پنجره های جانبی خودروها، میزهای شیشه و . . . استفاده می شود.
شیشه های دولایه
این نوع شیشه ها شامل ۲ یا چند لایه شیشه می باشند که به وسیله ی ورق های از نایلون شفاف، تحت حرارت و فشار به هم متصل می شوند. هم چنین بعضی از انواع شیشه های طرح درا به عنوان عایق صوتی، جاذب حرارت، کاهنده شفافیت، و شیشه ی ایمنی نیز استفاده می شود. وقتی این شیشه ها می شکنند خاصیت کششی ورقه های نایلونی داخل آن مانع از پخش شدن ذرات شیشه می شود. این شیشه ها را می توان درخودروها، ویترین مغازه هایی که اشیاء گران می فروشند استفاده کرد. در بعضی مواقع شیشه های دو لایه یا نشکن را از جنس شیشه ی سکوریت نیز می سازند.
خیر شیشه های دوجداره با دو لایه فرق دارند. در این حالت از دو لایه شیشه ی ساده و یا رنگی که به موازات هم قرار گرفته اند با فاصله ی خاصی به وسیله ی پروفیل های مخصوص در کنار هم قرار می گیرند. و فضای بین پروفیل ها با مواد ………کننده ای مثل سیلیکا ژل و فضای بین دو شیشه را تخلیه کردند و خلاء ایجاد می کنند.
این نوع شیشه ها که عایق سرما، گرما، و صدا هست در بسیاری از ساختمان ها مثل فرودگاه ها هتل و بیمارستان ها به کار می رود.
درشیشه های انعکاسی یا رفلکس ،یک سطح شیشه با یک پوشش منعکس کننده ی نور و حرارت که از جنس فلز یا اکسید فلزی است که این خاصیت را دارد پوشانده می شود. این نوع شیشه ها،نور خورشید را منعکس می کنند و در کاهش حرارت و درخشندگی نور مؤثر هستند. اگر در روشنایی روز از بیرون به شیشه رفلکس نگاه کنیم تصویر اطراف را مانند آئینه در آن می بینیم. و اگر از داخل به بیرون نگاه کنیم، شیشه کاملا شفاف است. در شب ها این عمل برعکس است یعنی شیشه از خارج شفاف و از داخل مانند آئینه است. این شیشه ها با انعکاس نورخورشید و حرارت ناشی از تابش خورشید را به طور قابل ملاحظه ای کاهش می دهند در نتیجه باعث صرفه جویی در هزینه های احداث و راه اندازی و نگهداری دستگاه های تهویه می شوند . و بیشتر مصارف این نوع شیشه ها، برا ی نما می باشد و در برخی موارد برای شیشه های تزئینی نیز استفاده می شود.
البته انواع دیگری هم هست که استفاده متفاوتی از آنها می شود . مثل شیشه ی فتوکرومیت شیشه ی اپال، شیشه های سیلیسی و شیشه های دیگری هم وجود دارد که در مقیاس صنعتی تولید نمی شوند.
شیشه در دکور نقش مهمی دارد. و از آن می توان برای انواع سقف های کاذب و پوشاندن نورها استفاده کرد. می توان به عنوان قسمتی از پارتیشن از آن استفاده کرد و یا به صورت بلوک های شیشه ای استفاده کرد. و در آن نقش و نگار ایجاد کرد. و یا آنها را به رنگ محیط نقاشی کرد.
می توان به کمک ابزارهای مخصوص روی هر شیشه ای که بخواهیم نقش و نگار بدهیم. آنها را می شود حکاکی کرد و یا به وسیله ی سنگ های مختلف تراش داد.
می شود هر شکل گرافیکی که داریم روی شیشه حکاکی کنیم و قسمت های حکاکی شده را به رنگهای مختلف رنگ آمیزی کنیم تا زمانی که نور از شیشه رد می شود آن نقش و نگارها بیشتر و زیباتر به نظر برسد. در بحث نقش و نگار مقوله های بسیار داریم که اگر بخواهیم توضیح بدهیم یک قسمت از برنامه را پر می کند.
نکته اخر این که شیشه های دکوری در قدیم به وسیله خمیر کردن و شیشه گری تولید می شد. و یا اینکه به وسیله تراش دادن در آنها ایجاد نقش می کردند و امروزه همان کار شیشه گری را به صورت مدرن با کوره های گرمایش به نام ………………….کلاس یا شیشه های همجوششی انجام می دهند.